قانون جدید کار عمان که در تاریخ ۲۵ جولای ۲۰۲۳ با صدور فرمان سلطنتی ۵۳/۲۰۲۳ (قانون جدید) ابلاغ شد، تغییرات قابل توجهی را در فضای کار عمان به وجود آورده است. هدف از این تغییرات، تحقق اهداف کشور عمان در چشم انداز ملی ۲۰۴۰ است. این قانون جدید جایگزین فرمان سلطنتی ۳۵/۲۰۰۳ (قانون قدیم) می شود.
در این مقاله، به بررسی تعدادی از تغییرات کلیدی که توسط قانون جدید کار اعمال شده است، می‌پردازیم:
| تغییرات کلیدی | |
| تغییرات در قراردادهای ثابت: | » تبدیل خودکار قراردادهای موقت به دائمی پس از تمدید دیگر اتفاق نخواهد افتاد. » با این حال، اگر استخدام بیش از پنج سال ادامه یابد، قرارداد به طور خودکار به عنوان دائمی تلقی می شود. |
| ساعت کاری: | » کاهش ساعت کاری روزانه از 8.5 ساعت به 8 ساعت (40 ساعت در هفته) |
| اخراج کارکنان: | » کارفرمایان می توانند کارمندان را به دلیل عملکرد ضعیف اخراج کنند (با رعایت شرایط خاص). » غرامت برای اخراج ناعادلانه به 12 ماه حقوق محدود شده است. » قانون جدید تبعیض در اخراج را ممنوع می کند. |
| اخراج به دلیل تعدیل نیرو: | » کارفرمایان می توانند به دلایل اقتصادی و با تایید کمیته ای متشکل از اعضای وزارتخانه های مختلف، کارمندان را اخراج کنند. |
| عمانی سازی: | » کارفرمایان باید استراتژی های خود را برای بومی سازی نیروی کار با وزارت کار به اشتراک بگذارند. » قانون جدید اخراج کارمندان غیر عمانی برای جایگزینی با یک شهروند عمانی را مجاز می داند. |
تغییرات قانون جدید نیروی کار برای مرخصی
قانون جدید ساختار و مقررات موجود مربوط به دسته های مختلف مرخصی را با ایجاد شرایط جدید برای مرخصی در برخی موارد و گسترش سایر موارد تغییر داد.
خلاصه ای از مقررات مرخصی جدید به شرح زیر است:
| تغییرات کلیدی مقررات مرخصی بازسازی شده | |
| مرخصی استعلاجی: | افزایش مرخصی استعلاجی با حقوق از 10 هفته به 182 روز تقویمی (با شرایط خاص): » برای 21 روز اول دریافت 100٪ حقوق » از 22 تا 35 روز دریافت 75٪ حقوق » از 36 تا 70 روز دریافت 50٪ حقوق » از روز 71 تا 182 دریافت 35٪ حقوق |
| مرخصی همراهی بیمار: | » 15 روز تقویمی در سال برای کارمندان عمانی برای همراهی بیمار (همسر یا تا درجه دو) |
| مرخصی ویژه: | » کارمندان می توانند درخواست مرخصی بدون حقوق با رضایت کارفرما کنند. » در طول مرخصی، کارمند حق بیمه تامین اجتماعی را تقبل می کند. |
| مرخصی ویژه بدون حقوق: | » جایگزین مرخصی اضطراری » بدون محدودیت زمانی مشخص » پرداخت تمام کمک های قانونی به صندوق حمایت اجتماعی توسط کارمند |
| مرخصی زایمان همسر: | » 7 روز تقویمی برای کارمندان مرد |
| مرخصی زایمان و مرخصی مراقبت از کودک بدون حقوق: | » افزایش مرخصی زایمان از 58 روز به 98 روز » اضافه شدن “مرخصی بدون حقوق مراقبت از کودک” تا 1 سال |
قانون جدید کار عمان در جولای 2023 به اجرا درآمد، تغییراتی را در قوانین مربوط به قراردادهای کار، حقوق و دستمزد، ایمنی و بهداشت شغلی و موارد مرتبط به حل اختلافات ایجاد کرد.
تغییرات در قراردادهای کاری
برخی از تغییرات مربوط به قراردادهای کار عبارتند از:
- حداقل سن استخدام: حداقل سن استخدام برای کارگران عمانی 18 سال و برای کارگران غیر عمانی 21 سال است.
- آزمایش دوره کار: حداکثر دوره آزمایشی برای کارگران عمانی 3 ماه و برای کارگران غیر عمانی 6 ماه است.
- انواع قراردادهای کار، قانون جدید کار عمان چهار نوع قرارداد کار را به رسمیت می شناسد: قراردادهای موقت، قراردادهای دائمی، قراردادهای فصلی و قراردادهای پاره‌وقت
- مدت قراردادهای موقت: حداکثر مدت قرارداد کار موقت 2 سال است. اگر استخدام بیش از پنج سال ادامه یابد، قرارداد به طور خودکار به عنوان دائمی تلقی می شود.
- فسخ قرارداد: کارمندان می توانند با ارائه اخطار کتبی 30 روزه به کارفرما، قرارداد خود را فسخ کنند. همین طور کارفرمایان هم قادرند در شرایط خاص و با رعایت تشریفات قانونی، قرارداد کار را فسخ کنند.
- غرامت اخراج: در صورت فسخ غیرقانونی قرارداد توسط کارفرما، کارمند مستحق دریافت غرامت اخراج خواهد بود. میزان غرامت اخراج به مدت زمان کار و حقوق کارمند بستگی دارد.
تغییرات حقوق و دستمزد
قانون جدید کار عمان تغییراتی را در زمینه حقوق و دستمزد ایجاد کرده است که به شرح زیر است:
- حداقل دستمزد: حداقل دستمزد برای کارگران عمانی در بخش خصوصی 350 ریال عمان در ماه و برای کارگران غیر عمانی به 250 ریال عمان در ماه می رسد.
- حقوق اضافه کاری: کارگران برای اضافه کاری 1.5 برابر حقوق پایه خود را دریافت می کنند که شامل کار در روزهای تعطیل و ساعات غیر عادی کاری نیز می شود.
- حقوق تعطیلات: کارگران برای تعطیلات رسمی مثل تعطیلات مذهبی، ملی و اعیاد حقوق کامل دریافت می کنند.
مقررات جدید ایمنی و بهداشت شغلی
قانون جدید کار عمان، تعهدات متعددی را برای کارفرمایان در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی (HSE) ایجاد کرده است. تعهدات کارفرما در قبال کارگران به شرح زیر است:
- محیط کاری امن و سالم: کارفرمایان موظفند محیط کاری امن و سالم را برای کارگران خود فراهم کنند. این شامل تهویه مناسب، روشنایی کافی، و کنترل خطرات فیزیکی و شیمیایی می باشد.
- تجهیزات حفاظت فردی: کارفرمایان موظفند تجهیزات حفاظت فردی مناسب (PPE) را به کارگران خود ارائه دهند. این شامل مواردی مانند کلاه ایمنی، عینک ایمنی، ماسک و لباس کار می باشد.
- آموزش به کارگران: کارفرمایان موظفند در مورد خطرات سلامتی و ایمنی شغلی به کارگران خود آموزش دهند.
- شکایت کارگران: کارگران حق دارند در صورت مشاهده هرگونه خطر سلامتی یا ایمنی شغلی، شکایت کنند.
در مجموع، کارفرمایان با 50 یا بیشتر کارمند موظف به تشکیل کمیته HSE هستند و موظف به تهیه و اجرای بئ.ن نقص برنامه HSE می باشند. وزارت کار عمان به طور منظم از محل کار برای اطمینان از اجرای صحیح مقررات HSE به صورت دوره ای بازدید می کند.
حل اختلافات در قانون جدید
قانون جدید، مکانیزم‌های مختلفی را برای حل اختلافات بین کارکنان و کارفرمایان ارائه می‌دهد.
اولین قدم برای حل اختلاف، مذاکره مستقیم بین کارمند و کارفرما است. در صورت عدم توافق در مذاکرات، طرفین می‌توانند برای حل اختلاف خود به وزارت کار مراجعه کنند. وزارت کار با توسط یک واحد تخصصی به نام “اداره حل اختلافات کار” به بررسی و حل و فصل اختلاف می‌پردازد.
برای حل اختلاف از طریق مذاکره، وزارت کار یا داوری، هر یک از طرفین می‌توانند به مراجع قضایی ذیصلاح مراجعه کنند.
منابع: فرمان سلطنتی 53/2023 – وزارت کار عمان – pwc.com