با توجه به ماده 74 قانون اساسی کشور عمان، بند 21 مجوز تامین برق و آب و شرایط توافقنامه عرضه عمده به هر تامین کنندگان مجاز، شرکت تامین برق و آب عمان (به اختصار OPWP) موظف است عرضه عمده را با در نظر گرفتن تعرفه ارائه دهد.
در این مقاله به بررسی نحوه تعیین تعرفه از جمله محاسبه نرخ‌های عرضه عمده به تامین کنندگان، همین طور به ترتیبات صدور صورتحساب خواهیم پرداخت.
بخش اول: اصطلاحات کلیدی در “تامین عرضه عمده برق به تامین کنندگان مجاز”
- نقاط تامین عمده (BSPs – Bulk Supply Points): محل اتصال بین سیستم انتقال ولتاژ بالا (تحت اداره اپراتور سیستم انتقال دارای مجوز LTSO) یا منابع دیگر و سیستم توزیع یک تامین کننده دارای مجوز یا به طور مستقیم به یک مشتری بزرگ، مثال: نقطه اتصال بین خطوط انتقال برق فشار قوی و شبکه توزیع یک شرکت برق منطقه ای.
- نقاط خرید تامین عمده: نقاط مشخصی در داخل نقاط کلی تامین عمده که در آن OPWP (شرکت برق و آب عمان) برق را به صورت عمده به تامین کنندگان دارای مجوز می فروشد. مثال: محل تحویل برق در یک پست برق فشار قوی.
- تامین کننده دارای مجوز: شرکتی که مجاز به خرید برق به صورت عمده و سپس توزیع آن به مشتریان خود است. مثال: شرکت های برق منطقه ای، شرکت های توزیع برق محلی.
- سیستم توزیع: شبکه ای از خطوط ولتاژ پایین که برق را از نقاط تامین عمده به مصرف کنندگان منتقل می کند. مثال: شبکه برق خانگی و تجاری.
- سیستم متصل: هر سیستم الکتریکی (به غیر از سیستم های اصلی انتقال یا توزیع) که به شبکه اصلی برق متصل می شود. مثال: سیستم برق یک کارخانه بزرگ یا یک نیروگاه خصوصی.
- سیستم توزیع LDSO: سیستم توزیع اداره شده توسط اپراتور سیستم توزیع دارای مجوز (LDSO: Licensed Transmission System Operator) . مثال: شبکه توزیع برق یک شهر یا منطقه خاص.
- سیستم انتقال LTSO: سیستم انتقال ولتاژ بالا که توسط اپراتور سیستم انتقال دارای مجوز (LTSO: Licensed Transmission System Operator ) اداره می شود. مثال: شبکه سراسری انتقال برق در یک کشور.
- فاکتور تعدیل تلفات(عاملی برای جبران تلفات برق در طول انتقال): عاملی که برای محاسبه برق از دست رفته در طول انتقال بین نقاط تامین عمده و نقاط خرید تامین عمده استفاده می شود.LAF: Loss Adjustment Factor
- سیستم اصلی متصل: کل شبکه برق، شامل سیستم انتقال LTSO و تمام سیستم های توزیع LDSO.
- انتقال (برق منتقل شده بین تامین کنندگان دارای مجوز): زمانی که یک تامین کننده دارای مجوز برق را به تامین کننده دیگر می فروشد، که به طور معمول در نقطه تامین عمده پس از احتساب تلفات اندازه گیری می شود.
بخش دوم: هزینه های تامین برق عمده
هزینه های تامین برق عمده فروخته شده به تامین کنندگان دارای مجوز به صورت ماهانه قابل پرداخت است و شامل موارد زیر می شود:
- نرخ های تامین عمده: این نرخ ها بر اساس روز هفته و زمان مصرف برق به چهار دسته تقسیم می شوند.
- هزینه تراز تعرفه: این هزینه با توجه به مقدار انرژی الکتریکی تحویل داده شده (بر حسب مگاوات ساعت) و صرف نظر از گروه نرخ، قابل پرداخت است.
گروه های نرخ در جدول ۱ تعریف شده اند.
جدول ۱ – گروه های نرخ تامین عمده
| گروه نرخ | روز(ها) / زمان(ها) |
|---|---|
| خارج از اوج | همه روزه، ساعت ۳:۰۰ تا ۱۲:۵۹ و ۱۶:۰۰ تا ۲۱:۵۹ |
| اوج شب | همه روزه، ساعت ۲۲:۰۰ تا ۲:۵۹ (روز بعد) |
| اوج روز کاری(روزهای کاری هفته) | یکشنبه تا پنجشنبه، ساعت ۱۳:۰۰ تا ۱۵:۵۹ |
| اوج روز تعطیل(روزهای تعطیلی هفته) | جمعه تا شنبه، ساعت ۱۳:۰۰ تا ۱۵:۵۹ |
نرخ های قابل اعمال برای تامین عمده در هر گروه نرخ در طول هر ماه از سال ۲۰۲۲ در جدول ۲ آمده است. (واحد: ریال عمان به ازای هر مگاوات ساعت)
جدول ۲ – نرخ های تامین عمده (ریال عمان به ازای هر مگاوات ساعت)
| گروه نرخ | ژانویه تا مارس | آپریل | می تا جولای | آگوست تا سپتامبر | اکتبر | نوامبر تا سامبر |
|---|---|---|---|---|---|---|
| خارج از اوج | ۱۲ | ۱۵ | ۱۹ | ۱۵ | ۱۵ | ۱۲ |
| اوج شب | ۱۲ | ۱۵ | ۴۰ | ۲۲ | ۱۵ | ۱۲ |
| اوج روز کاری(روزهای کاری هفته) | ۱۲ | ۱۵ | ۵۰ | ۲۸ | ۱۵ | ۱۲ |
| اوج روز تعطیل(روزهای تعطیلی هفته) | ۱۲ | ۱۵ | ۳۹ | ۲۲ | ۱۵ | ۱۲ |
توجه: مالیات بر ارزش افزوده (VAT: Value Added Tax) تایید شده در نرخ های فوق لحاظ نشده است و به صورت جداگانه به نرخ های تامین عمده اضافه می گردد.
بخش سوم: تعیین برق عمده قابل شارژ به هر تامین کننده دارای مجوز
نرخ های مشخص شده در جدول ۲ فوق برای تامین عمده انجام شده در نقاط خرید تامین عمده اعمال می شود.
مقدار برق عمده قابل شارژ به هر تامین کننده دارای مجوز در نقاط خرید تامین عمده برای هر ساعت از هر ماه توسط شرکت تامین برق و آب عمان (به اختصار OPWP) به شرح زیر تعیین می شود:
BSh= LAFm × (BSMh + Th)
در این عبارت:
- BSh: برق عمده بر حسب مگاوات ساعت قابل شارژ به تامین کننده دارای مجوز مربوطه در ساعت h.
- LAFm: ضریب تعدیل تلفات در ماه m، که طبق شرح زیر تعیین می شود.
- BSMh: مقدار برق بر حسب مگاوات ساعت که در ساعت h در نقاط تامین عمده مربوط به تامین کننده دارای مجوز مربوطه اندازه گیری (یا به عنوان اندازه گیری شده فرض می شود).
- Th: انتقال خالص بر حسب مگاوات ساعت دریافت شده (یا به عنوان دریافت شده فرض می شود) در ساعت h توسط تامین کننده دارای مجوز مربوطه، که مجموع تمام انتقالات دریافت شده (یا به عنوان دریافت شده فرض می شود) منهای مجموع تمام انتقالات داده شده (یا به عنوان داده شده فرض می شود) است.
OPWP باید BSMh را بر اساس اطلاعاتی که مطابق با کد شبکه یا کد توزیع (در صورت لزوم) به آن گزارش شده است، محاسبه کند. OPWP باید Th را بر اساس اطلاعاتی که مطابق با کد شبکه یا کد توزیع (در صورت لزوم) به آن گزارش شده است یا به روش دیگری که مناسب می داند، محاسبه کند.
در هر دو مورد، در صورتی که داده های ساعتی مربوطه گزارش یا به روش دیگری ارائه نشود، OPWP باید BSMh یا Th را با استفاده از داده های روزانه و پروفایل های ساعتی مامور تعیین شده توسط اپراتور سیستم انتقال دارای مجوز یا هر روش معقول دیگری که مناسب می داند، تخمین بزند.
OPWP باید ضریب تعدیل ضرر را به صورت ماهانه به شرح زیر تعیین کند:
(TBSMm + SCSm) ÷ LAFm = TBPm
در این عبارت:
- LAFm = عامل تعدیل تلفات در ماه m
- TBPm = کل مقدار برق (بر حسب مگاوات ساعت) خریداری شده توسط OPWP در نقاط خرید تامین عمده در ماه m
- TBSMm = مجموع BSMh (همانطور که در بالا تعریف شده است) برای همه تامین کنندگان دارای مجوز در کل ساعات ماه m
- SCSm = کل مقدار برق (بر حسب مگاوات ساعت) فروخته شده توسط OPWP به سیستم های متصل در ماه
عامل تعدیل تلفات (LAF) انتظار می رود در محدوده 1.01 تا 1.03 قرار گیرد، اما با توجه به روش ذکر شده در بالا، نهایتا برای هر ماه به صورت جداگانه تعیین خواهد شد.
بخش چهارم: صدور صورتحساب و پرداخت
شرکت تامین برق و آب عمان (به اختصار OPWP) طبق مراحل زیر صورتحساب تامین عمده را برای تامین کنندگان دارای مجوز صادر خواهد کرد:
- (الف) برآورد اولیه
- بلافاصله پس از پایان هر ماه، OPWP با استفاده از روشی منطقی که مناسب می داند، مقدار برق قابل شارژ به عنوان تامین عمده برای هر تامین کننده دارای مجوز در آن ماه را برآورد می کند و بر اساس این برآورد اولیه، صورتحساب موقت صادر می کند.
- (ب) محاسبه نهایی و صدور صورتحساب تعدیل شده
- در اسرع وقت پس از پایان هر ماه، OPWP طبق روشی که در بخش سوم ذکر شده، مقدار نهایی برق قابل شارژ به عنوان تامین عمده برای هر تامین کننده دارای مجوز در آن ماه را محاسبه کرده و صورتحساب نهایی هزینه های قابل پرداخت بابت تامین عمده را صادر می کند.
- این صورتحساب نهایی همراه با یک صورتحساب تکمیلی یا برگه بستانکاری (اعتبار)، بسته به مورد، صادر می شود که تعدیلات لازم روی صورتحساب های اولیه را نشان می دهد.
- (ج) محاسبه نهایی سالانه و صدور صورتحساب نهایی تلفیقی
- در اسرع وقت پس از پایان سال مالی و پس از مشورت با تامین کنندگان دارای مجوز، OPWP محاسبه نهایی مقدار برق قابل شارژ به عنوان عمده عمده را برای هر تامین کننده دارای مجوز در هر ماه سال انجام داده و صورتحساب نهایی تلفیقی هزینه های قابل پرداخت بابت تامین عمده را صادر می کند.
- این صورتحساب نهایی تلفیقی همراه با یک صورتحساب تکمیلی نهایی یا برگه بستانکاری (اعتبار) نهایی، بسته به مورد، صادر می شود که هرگونه تعدیلات بیشتر مورد نیاز روی صورتحساب های قبلی را نشان می دهد.
شرایط پرداخت:
- مهلت پرداخت: تامین کنندگان موظفند ظرف مدت سی (۳۰) روز پس از دریافت صورتحساب، آن را پرداخت کنند.
- برگه بستانکاری (اعتبار):
- در صورت صدور برگه بستانکاری، تامین کننده دارای مجوز دو راه حل دارد:
- کسر از پرداختی های بعدی: می تواند مبلغ برگه بستانکاری را از هزینه های تامین عمده آتی خود به OPWP کسر کند.
- درخواست بازپرداخت نقدی: می تواند به صورت کتبی درخواست بازپرداخت نقدی مبلغ برگه بستانکاری را از OPWP داشته باشد.
- مهلت بازپرداخت نقدی: در صورت درخواست بازپرداخت نقدی، OPWP موظف است ظرف مدت سی (۳۰) روز پس از دریافت درخواست، وجه را به تامین کننده پرداخت کند.
- در صورت صدور برگه بستانکاری، تامین کننده دارای مجوز دو راه حل دارد:
بخش پنجم: الحاقیه
در شرایط خاص، ممکن است اصلاح این تعرفه تامین انبوه در طول دوره اجرای آن ضروری باشد. هرگونه اصلاحیه ای از این دست تنها باید مطابق با مجوز شرکت تامین برق و آب عمان (به اختصار OPWP) و با تایید مرجع (ذیصلاح) انجام شود. OPWP باید جزئیات (از جمله تاریخ اعمال) هرگونه اصلاحیه را به موقع به اطلاع تامین کنندگان دارای مجوز برساند.