“تجارت‌نیوز” نوشت: در حالی که میزان تولید دام زنده در ایران از نیاز مصرف کشور بیشتر است، قیمت گوشت قرمز همچنان در مسیر افزایشی قرار دارد. طبق گفته فعالان بازار، بیشترین قسمت از گوشت قرمز ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جمله عمان، صادر می‌شود و سهم ایرانیان در بازارهای گوشت کنیایی و پاکستانی به شدت محدود شده است.
صادرات گوشت قرمز ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس
با وجود ادعاهای وزارت کشاورزی و فعالان بازار که میزان تولید دام و گوشت قرمز در ایران از تقاضا بیشتر است، بازار گوشت ایران به واردات گوشت کنیایی و پاکستانی وابسته شده است.
این وابستگی باعث شده که با وجود تولید فراوان، تامین مواد پروتئینی برای مصرف‌کنندگان دشوار شود و قیمت‌های گوشت به سمت افزایش متمایل باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که قیمت گوسفند زنده در کنیا تنها معادل یک دلار است، در حالی که مردم ایران با افزایش قیمت‌ها مواجه هستند و مجبور به خرید گوشت خود از بازارهای خارجی می‌شوند. ایرانیان باید گوشت تولیدی کشور خود را در میزهای خانواده‌های حاشیه خلیج فارس ببینند، زیرا شیوخ این منطقه علاقه ی ویژه ای به گوشت ایرانی دارند.
واردات گوشت کنیایی و پاکستانی: تأثیر بر بازار داخلی
علیرضا پیمان‌پاک، معاون وزیر کشاورزی، اعلام کرده است که در سه ماه اخیر 230 هزار تن گوشت گرم گوسفند و گوساله وارد کشور شده است. همچنین دو محموله 10 تنی گوشت گرم گوسفندی از کنیا وارد شده و برنامه‌ریزی شده تا ادامه داشته باشد. به علاوه، تا اواخر آبان ماه 150 هزار راس گوساله پایه پرواری از پاکستان وارد خواهد شد.
منصور پوریان، رئیس شورای تامین دام کشور، در مصاحبه با “تجارت‌نیوز” در مورد واردات دام از پاکستان اظهار کرده است: قوانین این کشور اجازه صادرات دام زنده را نمی‌دهد، اما به دلیل افزایش تولید دام در این کشور، برخی از ایالات مجوز صادرات را دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر، به علت ضعف در زمینه بهداشت و ظرفیت کشتارگاه‌ها، مقامات تصمیم به وارد کردن گوساله‌های پایه پرواری از پاکستان گرفته‌اند.
قیمت‌های گوشت در ایران: افزایش و نگرانی‌ها
در مورد قیمت گوشت کنیایی در کیلوگرم، وی توضیح داد: پاکستان و کنیا جزو کشورهایی هستند که ارزان‌ترین دام‌های سبک و سنگین را دارند. پرورش دام در این کشورها به صورت کاملاً سنتی انجام می‌شود و از مراتع و منابع آب روان استفاده می‌کنند. به علاوه، به دلیل سیستم مالی و تجاری سنتی کنیا و محدودیت‌های مالی بین‌المللی که ایران با آن مواجه است، کنیا به عنوان یک تامین‌کننده مناسب برای ما شناخته می‌شود.
چالش‌های بازار دام و گوشت در ایران و راهکارهای ممکن
پوریان در مورد تأثیر واردات گوشت کنیایی و پاکستانی بر بازار توضیح داد: 68 درصد از مصرف گوشت قرمز در بازار ایران مربوط به گوسفندان است. با وجود واردات‌های انجام‌شده و زمان کشتار، قیمت‌های گوشت داخلی تا پایان آبان ماه ممکن است کاهش پیدا کند. اما انتظار می‌رود که دولت فقط به مصرف‌کنندگان فکر نکند. امروز شرکت‌های بسته‌بندی گوشت که مشتری اصلی کشتارگاه‌ها بودند، همچنین وارد زنجیره‌های فروش و بازارهای میوه و تره‌بار شده‌اند.
وی افزود: اگر دولت برای این دوره زمانی برنامه‌ریزی نکند، ورشکستگی و تعطیلی بسیاری از مزارع صنعتی دام امری حتمی خواهد بود. متاسفانه دولت قبل از آزادسازی قیمت‌ها برای وضعیت بازار پس از آن برنامه‌ریزی نداشت. پس از آزادسازی، قیمت‌ها افزایش یافت و در حالی که قیمت گوشت و دام وارداتی بسیار ارزان‌تر از تولید داخلی است، این امر نادیده گرفته شد.
واردات و تأثیر آن بر قیمت گوشت داخلی
وی در مورد قیمت گوشت وارداتی کنیایی توضیح داد: قیمت یک گوسفند زنده در کنیا معادل یک دلار است و در ایران 170 هزار تومان. همچنین، بره نر درجه یک نیز 200 هزار تومان است. اما این موضوع این است که برخی افراد قیمت‌های ساختگی و نامنطقی در بازار ایجاد کرده‌اند و قیمت گوسفند زنده را به بیش از 200 هزار تومان نیز رسانده‌اند.
نقش دولت در مدیریت بازار گوشت و دام در ایران
این فعال صنفی در مورد تأمین بازار گوشت گوسفندی اظهار کرد: به علاوه از واردات گوشت گوسفند، کشتارگاه جلفا نیز روزانه گوسفندهای ارمنی را ذبح می‌کند. در حالی که میزان دام سبک کشور بیشتر از نیاز کشور است، مدیریت ضعیف بازار باعث شده تا امروز قیمت گوسفندان به کیلوگرمی 400 هزار تومان برسد. قیمت دام سبک تقریباً با قیمت دام عراق برابر شده و دیگر توجیه قاچاق ندارد. اما کشورهای حاشیه خلیج فارس همچنان خریدار بره و گوسفند ایرانی هستند. به همین دلیل امروز کشتار گوسفندان کمتر شده و تعداد گوسفندان در بازار کاهش یافته است.
پتانسیل صادرات دام زنده و گوشت ایران به بازارهای بین‌المللی
پویان در مورد وضعیت مزارع دامزرا کشور تذکر داد: دولت باید صادرات دام زنده و گوشت را آزاد کند، زیرا با این حجم واردات، بازار به سرعت اشباع خواهد شد. از سوی دیگر، با وجود اینکه اقتصاد مناطق روستایی و محروم ما به دامداری وابسته است و نزدیک به پنج میلیون نفر در این حوزه مشغول به کار هستند، نمی‌توان با فرض ارزان‌تر بودن واردات این صنعت را از اقتصاد کشور حذف کرد. دولت قبل از آزادسازی قیمت‌ها برای وضعیت پس از آن برنامه‌ریزی نکرده بود.